Άρθρο στην ειδική έκδοση “Τα ανθρώπινα δικαιώματα σήμερα” των Εκπαιδευτηρίων Δούκα.
Το 20ό δικαίωμα της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου από τον ΟΗΕ: «Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να συνέρχεται και να συνεταιρίζεται ελεύθερα για ειρηνικούς σκοπούς. Κανείς δε μπορεί να εξαναγκαστεί να συμμετέχει σε κάποιο σωματείο».
(1) Everyone has the right to freedom of peaceful assembly and association.
(2) No one may be compelled to belong to an association.
Το δικαίωμα του συνέρχεσθαι είναι το δικαίωμα να συναντιέται κανείς με άλλους ανθρώπους, είτε ιδιωτικά είτε δημόσια, για την συλλογική έκφραση, προώθηση, αναζήτηση και υπεράσπιση κοινών ενδιαφερόντων και συμφερόντων. Προσθέτοντας την λέξη «ειρηνικά» ή τη φράση «με ειρηνικό σκοπό», η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων και τα περισσότερα Συντάγματα στον κόσμο διασφαλίζουν πως κάθε τέτοια συγκέντρωση ή συνεταιρισμός θα πρέπει να τελείται ειρηνικά, αλλά και να στοχεύει στην διατήρηση της ειρήνης ως αποτέλεσμα της.
Αυτό ακριβώς το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα επέτρεψε σε πέντε φίλες από το σχολείο να συλλάβουμε και να δημιουργήσουμε το Δεσμό τον Ιανουάριο του 2012. Μας ένωσε η κοινή εσωτερική επιταγή να συμβάλουμε στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής και κοινωνικής κρίσης που παρακολουθούσαμε να εκτυλίσσεται γύρω μας ως απόρροια της οικονομικής κατάρρευσης που ξεκίνησε το 2009.Έχοντας ολοκληρώσει σπουδές και τα πρώτα επαγγελματικά μας βήματα στο εξωτερικό, επιστρέψαμε στην Ελλάδα για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία την ίδια χρονική περίοδο, ακριβώς τη στιγμή που η χώρα μας βάδιζε προς την χρεοκοπία, παρασύροντας ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στη φτωχοποίηση και την ανέχεια. Θεμελιώδη δικαιώματα που ως τότε θεωρούνταν δεδομένα – από την επαρκή σίτιση για τους μαθητές ως την πρόσβαση στο σύστημα υγείας και την προστασία από τη φτώχεια για τους ηλικιωμένους – κλονίστηκαν. Με το κράτος να αδυνατεί να επιτελέσει τον προνοιακό του ρόλο, οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών έπρεπε να καλύψουν το κενό. Παρά τους περιορισμένους πόρους και τα λιγοστά στελέχη, κατάφεραν να ανταπεξέλθουν στις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες.
Αξιοποιώντας λοιπόν στο έπακρο το δικαίωμά μας για ελεύθερες συναντήσεις, βρισκόμασταν συχνά και συζητούσαμε έντονα για το πώς θα μπορούσαμε να συμβάλλουμε στην κάλυψη των κοινωνικών και ανθρωπιστικών αναγκών που υπήρχαν παντού. Καταλήξαμε τότε – και ακόμα το πιστεύουμε σθεναρά – πως είναι επιτακτική ανάγκη να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ της βούλησης για προσφορά και των φορεών της κοινωνίας των πολιτών που μπορούν να την αξιοποιήσουν. Αναρωτηθήκαμε «αν όχι εμείς, τότε ποιος;», πήραμε μια βαθιά ανάσα, και ακολουθήσαμε τη φυσική συνέχεια του συνέρχεσθαι για κοινό, ειρηνικό σκοπό: το συνεταιρίζεσθαι. Ο Δεσμός ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2012 ως ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο με το όραμα να εμπνεύσει την προσφορά ως τρόπο ζωής.Έκτοτε έχουμε διανύσει μια εξαετή πορεία ανάπτυξης τόσο της δομής του Δεσμού όσο και του εύρους των δραστηριοτήτων του. Στο επίκεντρο του έργου μας παραμένει η διασύνδεση δωρεών από τον ιδιωτικό τομέα με τους κοινωφελείς οργανισμούς στη χώρα μας που τους έχουν ανάγκη για την υποστήριξη των ευάλωτων συνανθρώπων μας.
Η ομάδα του Δεσμού έχει μεγαλώσει. Από τις πέντε φίλες που συγκεντρώναμε βασικά απαραίτητα αγαθά, όπως τρόφιμα και ρουχισμό, στα σπίτια μας, και τα διανέμαμε με τα αυτοκίνητα μας στον ελεύθερο χρόνο μας σε όλη την Αττική, σήμερα αριθμούμε:
- Επτά αφοσιωμένους εργαζόμενους και επτά ενεργά μέλη στο διοικητικό μας συμβούλιο
- Γραφείο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη με πανελλαδική δράση
- Μια αποθήκη για τη συγκέντρωση δωρεών σε είδος
- Ένα επαγγελματικό βαν που καθημερινά εκτελεί διανομές ειδών σε όλη την Αττική.
- Ένα δίκτυο που ξεπερνά τους 800 κοινωφελείς φορείς, τις 300 εταιρείες και εκατοντάδες ιδιώτες δωρητές
- 1100 εγγεγραμμένους εθελοντές όλων των ηλικιών που αποτελούν την ραχοκοκαλιά του Δεσμού
- Πανελλαδικά προγράμματα στους πυλώνες της κοινωνικής πρόνοιας, της υγείας, της οικοδόμησης του μέλλοντος, και της έκτακτης ανταπόκρισης και βοήθειας σε καταστάσεις κρίσεων.
Η Μελέτη Αντίκτυπου που διενήργησε για εμάς η Deloitte τον Απρίλιο (Deloitte Impact Assessment Report) μας έδειξε ότι η επιμονή μας σε ένα ελαφρύ σχήμα και την αποτελεσματική διαχείριση των λειτουργιών μας όλα αυτά τα χρόνια άξιζε, γιατί κάθε 1 ευρώ που δαπανάται για τη λειτουργία του Δεσμού αποδίδει 9 ευρώ για την κοινωνία. Εκτός από την καθοριστική υποστήριξη σε πλήθος σκοπών και ευάλωτων ομάδων, η πολλαπλάσια αξία της προσφοράς μέσω του Δεσμού ξεπερνά τα €7.000.000.
Μια ιδιαίτερα σημαντική διάσταση στην πορεία μας, που με συγκινεί ακόμη και σήμερα, είναι ότι ο Δεσμός γεννήθηκε μέσα από το κοινό ενδιαφέρον πέντε φίλων να βρεθεί μια λύση σε ένα κοινωνικό πρόβλημα. Αυτό δεν θα μπορούσε να έχει συμβεί ποτέ εάν δεν είχαμε την ελευθερία να συναντηθούμε όπου και όπως θέλουμε, και να συνεργαστούμε με όποιον συμμεριζόταν τις ανησυχίες μας, χωρίς την παρενόχληση των αρχών ή την ανάγκη να εγκρίνουν τις πρωτοβουλίες μας.
Εξακολουθούμε να αναζητούμε καθημερινά πιο εύκολους, πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να κάνουμε κάθε δωρεά πραγματικότητα, με το μέγιστο θετικό κοινωνικό και ανθρωπιστικό αντίκτυπο. Μας ενθουσιάζει που από το έργο μας εμπνέονται και κινητοποιούνται πολλοί ακόμα – σε τέτοιο βαθμό ώστε να επιθυμούν να συνεταιριστούν μαζί μας για να ενώσουμε τις φωνές, τις δυνάμεις και τις πράξεις μας για να στηρίξουμε αυτούς που το χρειάζονται.